Ljubljana Tobacco Factory, Σλοβενία
Το Καπνεργοστάσιο της Λιουμπλιάνα, που ιδρύθηκε το 1871, έπαιξε σημαντικό ρόλο στο βιομηχανικό τοπίο της πόλης για πάνω από έναν αιώνα. Βρίσκεται κατά μήκος του ποταμού Ljubljanica, και ξεκίνησε τις δραστηριότητές του στις εγκαταστάσεις ενός πρώην διυλιστηρίου ζάχαρης, παράγοντας αρχικά πούρα Virginia - ένα προϊόν που παρέμεινε δημοφιλές για τα επόμενα 80 χρόνια.
Καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας του, το εργοστάσιο ήταν αξιοσημείωτο για το εργατικό δυναμικό του κυρίως γυναικών, με πολλές γυναίκες να απασχολούνται ως «κυρίες πούρων», αντανακλώντας την κοινωνική και οικονομική δυναμική της εποχής.
Το 1992, μετά την παύση των βιομηχανικών του δραστηριοτήτων, το εργοστασιακό συγκρότημα μετατράπηκε για να στεγάσει το Μουσείο Καπνού. Αυτό το μουσείο προσφέρει μια μόνιμη έκθεση που περιγράφει λεπτομερώς την ιστορία του καπνού, τις διαδικασίες βιομηχανικής παραγωγής και τον τρόπο ζωής των εργαζομένων στα εργοστάσια, διατηρώντας έτσι μια ουσιαστική πτυχή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Λιουμπλιάνα.
Σήμερα, ο πρώην χώρος του εργοστασίου περιλαμβάνει επίσης το Πολιτιστικό Κέντρο Tobačna 001, το οποίο περιλαμβάνει την Πινακοθήκη Tobačna. Αυτή η γκαλερί λειτουργεί ως χώρος για εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, συμβάλλοντας περαιτέρω στην πολιτιστική αναζωογόνηση της πόλης.
Manufacture des Tabacs de Strasbourg
Το "Manufacture des Tabacs de Strasbourg", που κατασκευάστηκε μεταξύ 1849 και 1852, είναι ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα της ιστορικής βιομηχανίας του 19ου αιώνα στη βιομηχανική αρχιτεκτονική. Το εργοστάσιο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Eugène Rolland ως πρωτότυπο για εγκαταστάσεις παραγωγής καπνού στη Γαλλία. Ο σχεδιασμός του έδινε έμφαση στη μηχανοποίηση, με εργαστήρια οργανωμένα γύρω από αυλές και συστήματα θέρμανσης, ενσωματώνοντας μια επίσημη αρχιτεκτονική που σήμαινε την ιδιότητά του ως κρατικού καθεστώτος. Το εργοστάσιο υπέστη σημαντικές ζημιές κατά τη διάρκεια βομβαρδισμών το 1870, το 1918, και κυρίως τον Σεπτέμβριο του 1944 από τη συμμαχική αεροπορία. Κάθε φορά ανακατασκευαζόταν στις αρχικές του προδιαγραφές, διατηρώντας την ιστορική αρχιτεκτονική του ακεραιότητα.
Μέχρι το 1945, το εργοστάσιο ειδικευόταν αποκλειστικά στην παραγωγή πούρων, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 50% της παραγωγής πούρων της Γαλλίας. Το 1999 εντάχθηκε στον όμιλο Altadis, ο οποίος εξαγοράστηκε αργότερα από την Imperial Tobacco το 2007. Το εργοστάσιο διέκοψε τη λειτουργία του το 2008, απασχολώντας 227 εργαζομένους κατά το κλείσιμο του. Το 2023, σημαντικό τμήμα του εργοστασίου, έκτασης 11.000 τετραγωνικών μέτρων, ενσωματώθηκε στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου. Το έργο προσαρμοστικής επαναχρησιμοποίησης, με επικεφαλής τον Vurpas Architectes, μετέτρεψε τον βιομηχανικό χώρο σε εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων αίθουσες διδασκαλίας, αίθουσες διαλέξεων και ερευνητικά γραφεία. Το εργοστάσιο έχει επίσης ανακαινιστεί σε ένα ζωντανό πολιτιστικό κέντρο, που φιλοξενεί διάφορες καλοκαιρινές εκδηλώσεις και λειτουργεί ως κόμβος καινοτομίας και δημιουργικότητας. Η μεταμόρφωσή του έχει αναζωογονήσει την περιοχή Krutenau, καθιστώντας την ένα ορόσημο και μοναδικό μέρος στο Στρασβούργο.
Πηγ;ή:https://www.rockfon.co.uk/sectors/case-studies/adaptive-reuse-factory-manufacture-strasbourg/?utm_
https://ete.strasbourg.eu/en/the-tobacco-factory-in-strasbourg?utm_
Manufacture des Tabacs, Lyon
Το "Manufacture des Tabacs de Lyon", που ιδρύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, είναι ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, που αντικατοπτρίζει τη βιομηχανική ιστορία της Λυών. Αρχικά, ένα εργοστάσιο καπνού βρισκόταν στο Perrache ήδη από το 1811, αλλά λόγω της αύξησης της ζήτησης και του περιορισμένου χώρου, προβλεπόταν μια νέα εγκατάσταση. Η κατασκευή του νέου εργοστασίου ξεκίνησε το 1912 στην περιοχή Monplaisir, στη θέση του Lunette des Hirondelles, ενός πρώην στρατιωτικού έργου. Οι εργασίες διακόπηκαν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και ολοκληρώθηκαν μόλις το 1932. Στο αποκορύφωμά του, το εργοστάσιο παρήγαγε περισσότερα από 3.796.600 κιλά scaferlatis (συνηθισμένος καπνός) και τσιγάρα στη δεύτερη θέση μεταξύ των 23 γαλλικών εργοστασίων στη 193η θέση.Η παραγωγή σταμάτησε το 1987, αφήνοντας τον χώρο διαθέσιμο για νέες χρήσεις. Το 1990, η Αστική Κοινότητα της Λυών απέκτησε την περιοχή 28.000 m² για να τη διαθέσει στο Πανεπιστήμιο Jean Moulin Lyon 3, ως μέρος του έργου "Πανεπιστήμιο στην πόλη". Οι εργασίες μετατροπής ξεκίνησαν το 1992 και η πανεπιστημιούπολη άνοιξε για το ακαδημαϊκό έτος 1993, αν και η εργασία δεν ολοκληρώθηκε πλήρως μέχρι το 2004 **: Νομική Σχολή, Σχολή Γλωσσών, Σχολή Γραμμάτων και Πολιτισμών. - **Ινστιτούτα**: Ινστιτούτο Διοίκησης Επιχειρήσεων (IAE), Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (IUT).
Πηγές:
https://mairie3.lyon.fr/lieu/universites/universite-jean-moulin-lyon-3-manufacture-des-tabacs?utm_
Manufacture des Tabacs de Marseille
Το "Manufacture des Tabacs de Marseille", που βρίσκεται στην περιοχή Belle de Mai, είναι ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα. Εγκαινιάστηκε το 1868 και έπαιξε κεντρικό ρόλο στη βιομηχανία καπνού στη Γαλλία.Το 1861, το κράτος, κάτοχος του μονοπωλίου της παραγωγής καπνού, απέκτησε ένα οικόπεδο 26.000 m² κοντά στο σταθμό Saint-Charles για να χτίσει ένα νέο εργοστάσιο εκεί, αντικαθιστώντας το Saint-Charles. Τα κτίρια, που σχεδιάστηκαν από τον αρχιτέκτονα Désiré Michel, εγκαινιάστηκαν το 1868.Το 1926, το κράτος δημιούργησε την Υπηρεσία Βιομηχανικής Εκμετάλλευσης Καπνού (SEIT), η οποία έγινε SEITA το 1935 με την ενσωμάτωση του μονοπωλίου του σπίρτου. Από το 1947, το εργοστάσιο μηχανοποίησε ολόκληρη την παραγωγή του, από την παρασκευή καπνού μέχρι τη συσκευασία. Το εργοστάσιο διέκοψε τη λειτουργία του στις αρχές της δεκαετίας του 1990, σηματοδοτώντας το τέλος μιας βιομηχανικής εποχής για τη γειτονιά. Μετά το κλείσιμό του, ο χώρος υφίσταται μια σημαντική μεταμόρφωση:Μέρος του παλιού εργοστασίου μετατρέπεται σε έναν δυναμικό πολιτιστικό χώρο, που υποδέχεται καλλιτεχνικές δομές από διάφορους κλάδους, τον επονομαζόμενο La Friche la Belle de Mai. Το 1992, η πόλη της Μασσαλίας απέκτησε ένα τμήμα κτιρίων που χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα για να στεγάσει τα Δημοτικά Αρχεία, το Διαπεριφερειακό Κέντρο για τη Συντήρηση και Αποκατάσταση της Κληρονομιάς και το Κοινοτικό Ταμείο.
Πηγές:
https://fresques.ina.fr/sudorama/fiche-media/00000000266/la-manufacture-de-tabac-seita-de-marseille.html?utm
Manufacture de Tobaccs de Toulouse
Το "Manufacture des Tabacs de Toulouse" που βρίσκεται στο 21 allée de Brienne στην περιοχή Amidonniers, είναι ένα εμβληματικό αρχιτεκτονικό σύνολο της πόλης. Εγκαινιάστηκε το 1894 και λειτούργησε ως εργοστάσιο παραγωγής καπνικών προϊόντων μέχρι το 1979. Από το 1996 στεγάζει μέρος των χώρων του Πανεπιστημίου της Toulouse-I-Capitole. Μετά την επανίδρυση του μονοπωλίου καπνού το 1810, η Τουλούζη έγινε η έδρα ενός από τα δεκαέξι αυτοκρατορικά εργοστάσια. Η εταιρεία διαχείρισης που ήταν υπεύθυνη για τη λειτουργία του μονοπωλίου απέκτησε το 1811 το πρώην μοναστήρι των Βενεδικτίνων, που βρισκόταν στην quai de la Daurade και, στη συνέχεια, το 1821 το μύλο Boyer-Fonfrède. Αυτές οι εγκαταστάσεις καθίστανται γρήγορα ανεπαρκείς ενόψει της αυξανόμενης ζήτησης. Το 1887 πάρθηκε η απόφαση να χτιστεί ένα νέο εργοστάσιο σε οικόπεδο 5 εκταρίων κατά μήκος του καναλιού Brienne. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1888 και το εργοστάσιο εγκαινιάστηκε το 1894. Στην ακμή του, το εργοστάσιο απασχολούσε έως και 1.600 εργάτες, παράγοντας διάφορες μορφές καπνού. Ωστόσο, η παραγωγή σταμάτησε το 1987, σηματοδοτώντας το τέλος της βιομηχανικής της δραστηριότητας. Μετά τη διακοπή της βιομηχανικής δραστηριότητας, ο Δήμος της Τουλούζης αποκτά την τοποθεσία και αποφασίζει να την αποκαταστήσει για πανεπιστημιακές χρήσεις. Οι εργασίες μετατροπής ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με στόχο τη διατήρηση της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής και την προσαρμογή των χώρων στις σύγχρονες παιδαγωγικές ανάγκες. Το 1996, το Manufacture des Tabacs άνοιξε τις πόρτες του ως παράρτημα πανεπιστημιούπολης του Πανεπιστημίου της Toulouse-I-Capitole, φιλοξενώντας αμφιθέατρα, αίθουσες διδασκαλίας και διοικητικά γραφεία.
Manufacture des Tabacs, Nante
Το "Manufacture des Tabacs de Nantes", που βρίσκεται στη λεωφόρο του Στάλινγκραντ, είναι ένα εμβληματικό αρχιτεκτονικό σύνολο της βιομηχανικής ιστορίας της Νάντης. Εγκαινιάστηκε το 1864, λειτούργησε ως εργοστάσιο παραγωγής προϊόντων καπνού μέχρι το κλείσιμό του το 1974. Σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Jean-François Chenantais μεταξύ 1861 και 1866, το εργοστάσιο παρήγαγε πούρα, τσιγάρα και scaferlati (ψιλοκομμένο καπνό), απασχολώντας έως και 1.700 εργάτες, κυρίως γυναίκες. Η βιομηχανία ήταν πρωτοπόρος σε κοινωνικά θέματα, δημιουργώντας μια εταιρεία αλληλοβοήθειας το 1858, έναν βρεφονηπιακό σταθμό το 1861 και ένα ταμιευτήριο το 1876 για τους υπαλλήλους της. Μετά το κλείσιμό του το 1974, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης το 1977, που οδήγησε το 1983 στη μετατροπή του χώρου σε πολυλειτουργικό συγκρότημα, με το παρατσούκλι "la Manu". Σήμερα στεγάζει καταλύματα, βιβλιοθήκη, ξενώνα νέων και πολιτιστικούς χώρους.
Πηγές:
https://www.ateliermaineocean.com/manufacture-des-tabacs/?utm_
https://www.geneanet.org/cartes-postales/view/5936658#0
Manufacture des Tabacs Paris
Το Παρίσι έχει φιλοξενήσει πολλά εργοστάσια καπνού κατά τη διάρκεια των αιώνων, καθένα από τα οποία άφησε το στίγμα του στη βιομηχανική ιστορία της πόλης. Ακολουθεί μια επισκόπηση των κυριότερων:
Gros-Caillou Tobacco Factory: Βρίσκεται στο 7ο διαμέρισμα, στην διασταύρωση rue de l'Université και rue Jean-Nicot. Εγκαινιάστηκε το 1829 και παρήγαγε τσιγάρα, καπνό για μάσημα και scaferlati (πακετό καπνού). Απασχολούσε πάνω από χίλιους εργάτες και θεωρούνταν ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια στο Παρίσι. Το εργοστάσιο έκλεισε τις πόρτες του το 1904 και οι δραστηριότητές του μεταφέρθηκαν στο νέο εργοστάσιο στο Issy-les-Moulineaux.
Paris-Reuilly Tobacco Factory: Βρίσκεται στον αριθμό 319, rue de Charenton, στο 12ο διαμέρισμα του Παρισιού.Κατασκευάστηκε μεταξύ 1855 και 1857 για την κατασκευή πούρων πολυτελείας, και ήταν ένα από τα 22 εργοστάσια που αποτελούσαν μέρος του SEITA (Société d’exploitation industrielle des tabacs et des allumettes) το 1937. Έκλεισε το 1969 και μέρος του κατεδαφιστηκε το 1976 για να ανοίξει δρόμος για πολυκατοικίες. Μόνο η πύλη εισόδου και δύο περίπτερα από τούβλα παραμένουν σήμερα στη οδό 319 rue de Charenton.
Issy-les-Moulineaux Tobacco Factory: Βρίσκεται στο προάστιο Issy-les-Moulineaux, κοντά στο Παρίσι. Κατασκευάζεται ανάμεσα στο 1900-1906 από τον μηχανικό Paul Berdin, για να αντικαταστήσει το Gros-Caillou.Το εργοστάσιο σταμάτησε να λειτουργεί το 1978.
Manufacture des Tabacs de Nancy
Το Manufacture des Tabacs de Nancy, που βρίσκεται στην οδό Baron Louis 10, είναι ένα εμβληματικό παράδειγμα της βιομηχανικής κληρονομιάς της πόλης. Το εργοστάσιο χτίστηκε την περίοδο 1863-1869 κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής σύμφωνα με τα σχέδια του αρχιτέκτονα Antoine-Barthélémy Gutton. Παρήγαγε διάφορα προϊόντα καπνού μέχρι το κλείσιμό του το 1968. Μετά το κλείσιμό του, ο δήμος του Νανσί απέκτησε την τοποθεσία το 1984 και τη μεταμόρφωσε σε πολιτιστικό και πανεπιστημιακό κέντρο,συμπεριλαμβανομένων:
- The Manufacture Theatre (1986)
- Το Περιφερειακό Ωδείο (1987)
- The Regional Image Center (1988)
- The University Management Center (1989)
- The Media Library (1991)
